Gepubliceerd op 26 april 2005
De Golfstroom is een van de belangrijkste zeestromen van onze planeet. Hij ontstaat in de warme wateren van de Antillenzee. Na doorgang van de Golf van Mexico via de Straat van Yucatan, passeert hij de Straat van Florida om er zich bij andere zeestromen te vervoegen. Zijn temperatuur is dan hoger dan 25°C en zijn debiet bereikt 85 miljoen kubieke meter per seconde. Hij begeeft zich vervolgens naar het noorden en splitst zich ter hoogte van North Carolina in drie takken waarvan de belangrijkste, de zogeheten "Noordatlantische afsplitsing", verder loopt in noordoostelijke richting. Deze tak brengt zachte en vochtige lucht naar de noordwestkust van Europa waardoor de zachtheid van het klimaat in West-Europa wordt bestendigd.
Beeld genomen op 18 april 2005 door het instrument MODIS aan boord van de satelliet Aqua.
Deze sensor meet de intensiteit van de thermische infraroodstraling die wordt afgegeven door
het oceaanoppervlak. De intensiteit van de thermische straling uitgezonden door een object is
evenredig met zijn temperatuur. Door het meten van de intensiteit van de door het oceaanoppervlak
uitgezonden thermische straling kan men dus de oppervlaktetemperatuur bepalen. Het SST
(Sea Surface Temperature) beeld werd gecreëerd door aan elk temperatuurinterval een kleur toe
te kennen.
Dit beeld toont de oppervlaktetemperatuur van de Golfstroom voor de kust van de Verenigde Staten. Het warme water (geel) van de stroom slingert van de linkerbenedenhoek (ter hoogte van Kaap Hatteras in North Carolina) naar de rechterbovenhoek van het beeld. Het beeld toont aan dat de Golfstroom niet altijd een rechte baan beschrijft, maar ook kan meanderen. Wanneer een meander zichzelf sluit, zoals dit het geval is op het beeld, kan hij ontstaan geven aan een draaikolk die zich van de hoofdstroom kan losmaken om een warme (indien ten noorden van de stroom; het water in de kern van de ring zal dan warmer zijn dan het omgevende water) of koude ring (indien ten zuiden van de stroom) te vormen.
De Golfstroom maakt deel uit van de globale thermohaline circulatie. De motor van deze circulatie is te vinden in de variaties in temperatuur en zoutgehalte. De Golfstroom voert warm en bijgevolg (sterk geëvaporeerd) zout water van de Evenaar naar de Noordpool. Wanneer dit water in de Zee van Noorwegen terecht komt, botst het met het koudere en minder zoute water afkomstig van de pool. Doordat het water van de Golfstroom een hoger zoutgehalte en dus een hogere dichtheid heeft, duikt het onder het koude poolwater door naar de oceaanbodem. Daardoor onstaat de zogeheten North Atlantic Deep Water (NADW) stroming die zich langsheen Noord-Amerika naar de Evenaar begeeft. Daar aangekomen zal het afgekoelde en minder zoute, dus minder dichte water terug naar de oppervlakte keren en opnieuw ontstaan geven aan de Golfstroom.
Maar deze cyclus is kwetsbaar en heel wat wetenschappers vrezen dat het afsmelten van de Groenlandse ijskap onder invloed van de globale opwarming een belangrijke inbreng van zoet water in dit systeem tot gevolg heeft. Hierdoor vermindert het zoutgehalte in de Noordatlantische Oceaan met als gevolg een vertraging of zelfs een halt van de thermohaline circulatie en de Golfstroom.
Meer info
Gulf Stream Tutorial op de website van Coastal Carolina University
Dossier op de website van CNES