Gepubliceerd op 23 december 2010
Op deze vooravond van kerstmis zijn de weersomstandigheden het favoriete onderwerp van gesprek. De koude, die eerst vooral Europa en het oosten van de VS trof, is zich aan het uitbreiden naar het Aziatische continent. Valt het optreden van strenge winters in onze contreien te rijmen met de opwarming van de aarde?
Deze klimaatparadox wordt besproken in een recent artikel van de Journal of Geophysical Research. Onderzoekers van het Institute for Climate Impact Research in Potsdam hebben een significante correlatie ontdekt tussen het trage herstel van het ijs in de Barentsz-Karazee, Noord-Noorwegen en Rusland en een verhoogde kans op strenge winters in Europa.
De opwarming van de aarde treft vooral het Noordpoolgebied. Het klopt, de oppervlakte van het Arctische zee-ijs neemt af (zie ons artikel Afname poolijs). Doordat de ijskap in de zomer verdwijnt, kunnen enorme gebieden zee-ijs, voorheen bedekt met ijs, plots veel meer warmte opnemen, doordat hun albedo veel lager is. Deze warmte wordt 's zomers opgeslagen en in de herfst weer vrijgegeven, wat leidt tot een opwarming van de onderste lagen van de atmosfeer en het ontstaan van hogedrukgebieden boven de Noordpool. Deze koepel van warme lucht en hoge druk verstoort de atmosferische circulatie en dus de arctische en subpolaire windpatronen, wat leidt tot de verspreiding van koude lucht tot gemiddelde breedtegraden van het noordelijk halfrond. Volgens de auteurs van het artikel kunnen zulke storingen tijdelijk de kans op een zeer koude winter in Europa en Noord-Azië verdrievoudigen.
Dit retroactieve proces is goed weergegeven op de website van NOAA Future of Arctic Sea Ice and Global Impacts.
Bereik van de sneeuwbedekking op 21 december 2010. Wereldkaart samengesteld op basis van de combinatie van infrarood- en microgolfbeelden van NOAA GOES, POES AVHRR, DMSP SSMI et MSG SEVIRI.
Data Source:NOAA/NESDIS/STAR Global Multi-sensor Snow/Ice data page
Niet onbelangrijk is erop te wijzen dat er geen unanimiteit bestaat over deze studie; bepaalde klimatologen ontkennen elke band tussen de opwarming van het globale klimaat en de kans op een strenge winter.
Hoe het ook zij, we wensen u allen een Vrolijk wit Kerstfeest en een Gelukkig 2011!
Meer informatie