Gepubliceerd op 10 januari 2010
Een koudegolf heeft zowel in Azië en Noord-Amerika als in Europa verschillende gebieden in zijn greep. Een dorp in het centrum van Noorwegen tekende een temperatuur op van -42°C. Het kwik zakte tot -31°C in Roemenië, tot -27°C in Frankrijk en onder -20°C in Duitsland, terwijl de temperaturen in Praag, Wenen, Belgrado, Zagreb en Bratislava schommelen tussen -5°C en -10°C.
Groot-Brittannië, dat zwaar werd getroffen, gaat gebukt onder de zwaarste koudegolf die het land de afgelopen 30 jaar heeft getroffen: het gebied rond Oxford geeft -17°C aan, Manchester -15°C en Schotland bereikt een record met -21°C. De koude heeft in het land reeds 22 slachtoffers gemaakt, en de zware sneeuwval heeft behalve verkeersopstoppingen en verstoring van het spoor- en luchtverkeer ook geleid tot het breken van hoogspanningslijnen, waardoor zo’n 5000 huishoudens zonder stroom kwamen te zitten.
MODIS-afbeelding van Groot-Brittannië van 7 januari 2010.
Klik op het beeld om het weer te geven op de website Earth Observatory
De MODIS-satelliet van NASA was in staat dit ongewone beeld van het land te nemen op 7 januari laatstleden. Het gehele eiland lijkt bedekt onder een sneeuwmantel. Op het detailbeeld verschijnen de grote steden zoals Manchester, Birmingham en Londen als grijze schaduwen op dit witte tapijt.
Het doorzetten van de koude en de sneeuw op de gemiddelde breedtegraden van het noordelijk halfrond zou in relatie gebracht kunnen worden met het feit dat de Arctische Oscillatie (AO) zich in een extreem negatieve fase bevindt. De AO is een cyclus van variaties in drukverschillen tussen de pool- en gemiddelde breedtegraden. Wanneer deze ’s winters in een negatieve fase is, maken Eurazië en Noord-Amerika een koude en sneeuwrijke periode door. In december 2009 was de maandelijkse waarde van de AO-index het laagste van de afgelopen zes decennia.
Deze periode van intense koude, net na de mediahype rond de Klimaatconferentie in Kopenhagen, zou bij sommigen vragen kunnen oproepen over de klimaatverandering. Het is dus belangrijk, zo zegt Stephen Dorling van de School of Environmental Sciences van de University of East Anglia, om in het achterhoofd te houden dat het bij klimaatverandering gaat om langetermijntendenzen, zonder zich toe te spitsen op geïsoleerde gebeurtenissen die het gevolg zijn van de natuurlijke variabiliteit.
Ondanks een zeer koude decembermaand is 2009 een van de 10 warmste landen sinds 1950, het moment waarop de instrumentele waarnemingen begonnen. Volgens de gegevens die werden samengesteld door de World Meteorological Organisation (WMO), was de gemiddelde oppervlaktetemperatuur 0,44°C hoger dan het gemiddelde voor de periode 1961-1990 (het definitieve resultaat voor 2009 is nog niet gepubliceerd). Wat het decennium 2000-2009 betreft; dat was het warmste dat ooit werd opgemeten.
Meer informatie over de Arctische Oscillatie:
Arctic oscillation - NOAA website
Oscillation Arctique - Wikipedia
Winter Temperatures and the Arctic Oscillation (January 9, 2010)