Gepubliceerd op 27 oktober 2005
Recente studies hebben aangetoond dat de gegevens verschaft door het instrument Meris aan boord van Envisat kunnen gebruikt worden om koraalverbleking in kaart te brengen en dat tot op een diepte van wel 10m.
Envisat MERIS beeld van het Great Barrier Reef nabij Queensland, Australië
opgenomen d.d. 19 augustus 2004 met een resolutie van 300m.
Koraal is een microscopisch klein diertje dat tijdens zijn leven in een zeemilieu een kalkskelet bouwt, dat het beschermt en dat, samen met die van zijn miljoenen buren, een koraalrif vormt. Het leven van deze koraalriffen is slechts mogelijk door het bestaan van een symbiose tussen de koralen en de eencellige algen die binnen in de koraalcellen wonen: zooxanthellen in de warme zeeën en plankton in de koude zeeën. Deze algen zijn verantwoordelijk voor de fotosynthese en het zijn zij die aan de koralen hun kenmerkende kleur geven.
Ten gevolge van milieustress, zoals overdreven hoge watertemperatuur gedurende langere tijd, breken de algen in het koraal af en wordt het koraal blootgelegd tot op z'n skelet. Dit verbleken, dat helaas vaak wordt gevolgd door belangrijke sterftecijfers van het koraal, is dus een teken van een globale verandering van de toestand van het ecosysteem der koralen.
De klimatologische verandering is op lange termijn de voornaamste dreiging voor de toekomst van koraalriffen. Volgens het rapport Status of Coral Reefs of the World, 2004 werd 20% van het koraalrif in de wereld reeds dermate beschadigd dat er weinig hoop leeft ze zich ooit herstellen. 50% van de resterende riffen is tevens in gevaar. Bovendien heeft de stijging van de CO2 concentratie in het zeewater een vermindering van de cellulaire verkalkingsmechanismen tot gevolg. Deskundigen voorspellen dat de verkalking van het koraal met ongeveer 40% zou kunnen verminderen indien de C02 uitstoot zou verdubbelen. Dit wordt reeds verwacht vóór de helft van de 21e eeuw.
De opsporing van de koraalverbleking gebeurt momenteel door observatie vanuit de lucht en vanaf boten, maar de slechte toegankelijkheid, de uitgestrektheid (het Great Barrier Reef heeft een oppervlakte van 350.000 km2) en de korte tijdschaal van het verschijnsel (15 dagen) rechtvaardigen het onderzoek naar de mogelijkheden om een beroep te doen op satellieten. Het systeem Envisat/Meris biedt een aangepaste frequentie van overvliegen, een voldoende aantal spectrale banden en een voldoende gevoeligheid om een globaal toezicht op koraalriffen toe te laten.