Gepubliceerd op 12 december 2011
Groenland is na Australië het grootste eiland op aarde. Het wordt afgescheiden van Canada door de Straat van Davis. Meer dan 80% van de totale oppervlakte van het eiland wordt permanent bedekt door een immense ijskap. Leven is enkel mogelijk op de rotsachtige kusten, waar de vegetatie door het smelten van de sneeuw ‘s zomers telkens weer kan oprukken.
Sinds 1979 maken wetenschappers, naast een reeks andere terreinopmetingen, ook gebruik van satellietwaarnemingen om de opeenvolging van vries- en dooiperioden op te volgen. Uit de gegevens die de afgelopen 10 jaar op die manier werden verzameld, kwam een gevoelige verhoging aan het licht van zowel de totale oppervlakte waar het ’s zomers dooide, als van de duur van de jaarlijkse dooiperiode. Volgens deze gegevens kan de zomer van 2011 geklasseerd worden op de derde plaats van de zwaarste smeltperiodes sinds 1979.
Anomalie in de duur van de dooi (in dagen) in 2011, uitgezet tegen de periode 1979-2010
Bron: 2011 Arctic Report Card
De afbeelding hierboven illustreert de anomalie in 2011 vergeleken met de gemiddelde waarden voor de periode 1979-2010. In de gebieden in het blauw duurde de dooiperiode minder lang dan het gemiddelde voor de referentieperiode; in de groene, gele, oranje en rode gebieden de dooi net langer duurde, in stijgende mate. Voor bepaalde gebieden, vooral in het zuidwesten, duurde de dooiperiode 30 dagen langer dan het gemiddelde van de periode 1979-2010.
Deze gegevens zijn afkomstig van de Arctic Report Card, een jaarlijkse check-up die door de US National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) aan het eind van het smeltseizoen wordt gepubliceerd. Volgens dit rapport bedraagt de totale ijsmassa die in 2011 is afgesmolten maar liefst 430 miljard ton; dat is genoeg water om het niveau van de oceanen wereldwijd met 1mm te doen toenemen.
Het versnelde afsmelten van de ijskappen heeft natuurlijk als voornaamste oorzaak de continue toename van de luchttemperatuur in de poolgebieden, die daar nog hoger is dan gemiddeld. Deze ‘arctische toename’, die al een tiental jaar wordt wargenomen, is het gevolg van een terugkoppelingsmechanisme tussen de gebieden die bedekt zijn met ijs, en de luchttemperatuur. Concreet wil dit zeggen dat, wanneer de luchttemperatuur toeneemt, het ijs smelt, waardoor een oppervlak dat zonnestralen weerkaatst (het ijs) wordt vervangen door een donkerder oppervlak (aarde of oceaanwater), die daardoor zonne-energie absorberen. De opwarming van de aarde wordt dus versterkt en het afsmelten verloopt steeds sneller.
Meer informatie
2011 Greenland Melt Season
Highlights of the 2011 Arctic Report Card
Nouvelle fonte record pour les glaces du Groenland
Consensus Scientifique sur le Changement climatique dans l’Arctique