RESIST: In het spoor van de regens die in Centraal-Afrika aardverschuivingen in gang zetten

#STEREO, #Rampen, #Webstory, #Afrika

Gepubliceerd op 25 augustus 2020

De regio Noord-Tanganyika – Kivuslenk in de Oost-Afrikaanse Slenk is een van de kwetsbaarste plaatsen voor aardverschuivingen. Elk regenseizoen veroorzaakt aardverschuivingen in deze dichtbevolkte tropische omgeving. Ondanks het feit dat deze aardverschuivingen vaak rampzalige gevolgen hebben, is er zeer weinig bekend over de neerslagpatronen die ermee verband houden. Bovendien ontbreken instrumenten en methoden voor een passende beoordeling van het gevaar van aardverschuivingen die zijn aangepast aan de gegevensschaarste van een dergelijke regio.


Verschillende aardverschuivingen (onbegroeide littekens in de achtergrond) als gevolg van intense regenval op 6 mei 2018 in Rwanda. 18 mensen verloren als gevolg hiervan het leven, en tientallen huizen werden verwoest.

Het RESIST-project, gefinancierd door het STEREO III-onderzoeksprogramma, wil de mechanismen achter deze aardverschuivngen karakteriseren om de precursorsignalen te kunnen detecteren. Het projectteam combineert historische opmetingen, terreingegevens van grondinstrumentarrays en aardobservatiegegevens, inclusief InSAR-tijdreeksen en gegevens van de Tropical Rainfall Measuring Mission (TRMM).


De waterkringloop vormt de kern van ons klimaatsysteem. Neerslag en de warmte die het afgeeft, helpen bij het aanjagen van de wereldwijde atmosferische circulatie die zowel het weer als het klimaat vormt. TRMM is een NASA-satellietmissie die is ontworpen om ons begrip van de verspreiding en variabiliteit van neerslag in de tropen te verbeteren. Van 1997 tot 2015 leverde het kritische neerslagmetingen in de tropen en subtropen van onze planeet met behulp van een radarinstrument (Precipitation Radar) dat de neerslagkolom scant om de structuur en intensivering van tropische stormen beter te begrijpen en een TRMM Micowave Imager die de microgolfenergie meet die wordt uitgezonden door de aarde en haar atmosfeer om waterdamp, wolkenwater en de intensiteit van neerslag in de atmosfeer te kwantificeren. TRMM-neerslagmetingen hebben een essentiële bijdrage geleverd aan voorspellingen van tropische cyclonen, numerieke weersvoorspellingen en neerslagklimatologieën. De GPM-satelliet (Global Precipitation Measurement Core Observatory) neemt het nu over door metingen te doen over de hele planeet.

De onderzoeksgroep werkte nauw samen met lokale universiteiten en onderzoeksinstituten in Burundi, DR Congo, Rwanda en Oeganda. Samen stelden ze een regionale inventaris op van aardverschuivingen en een niet eerder gezien register van neerslaggegevens voor validatie van schattingen van satellietneerslag.

Ze verzamelden aardverschuivingen gedurende bijna 50 jaar, van 1968 tot 2016, en de gegevens, vrij van royalty's, worden vermeld in de Global Landslide Catalog van NASA.


Seizoensgebonden regenval en spreiding van de gedateerde aardverschuivingen in de afgelopen twee decennia. De maandelijkse regenval is gebaseerd op de dagelijkse neerslaggegevens van 2000–2019 van IMERG (Integrated Multi-satellitE Retrievals for GPM), uitgemiddeld over het studiegebied.

De analyse van al deze gegevens maakte het mogelijk om de eerste regionale neerslagdrempels voor Centraal-Afrika te kalibreren: fundamentele hulpmiddelen om het risico op aardverschuivingen te karakteriseren. Daartoe werd een nieuwe statistische benadering van drempels ontwikkeld op basis van de relatie tussen neerslag en de ruimtelijke spreiding van aardverschuivingen.

Dit onderzoek legt de basis voor de ontwikkeling van een vroegtijdig waarschuwingssysteem voor aardverschuivingen op basis van bijna realtime satelliet-neerslaggegevens. Een dergelijk systeem moet uiteindelijk de risico's gelinkt aan aardverschuivingen in de regio verminderen.

Meer informatie

STEREO-project RESIST (REmote Sensing and In Situ detection and Tracking of geohazards)

Sentinel Success Story on the ESA website: Copernicus Sentinel-1 used to better understand active volcanic areas and landslide mechanisms