SAT-EX: Het globale ecosysteem heeft minder water dan gedacht

#STEREO, #Klimaatverandering, #Water, #Droogte, #Webstory

Gepubliceerd op 20 maart 2020

Op 23 maart viert de Wereld Meteorologische Organisatie zijn 70ste verjaardag. Thema voor deze belangrijke gebeurtenis is in lijn met dat van de Wereldwaterdag 2020, die gisteren werd gevierd: Klimaat en Water".

Meer extreme gebeurtenissen

Klimaatverandering heeft een groot effect op water. De temperatuurstijging doet met name de verdamping toenemen, wat de hydrologische cyclus versnelt. Dit kan, afhankelijk van de beweging van traditionele regenbanden, leiden tot meer neerslag in sommige regio's en ernstiger droogtes in andere.

In veel delen van de wereld wordt het patroon van seizoensgebonden neerslag onregelmatiger, wat gevolgen heeft voor de landbouw en de voedselzekerheid en voor het levensonderhoud van miljoenen mensen die op het land werken.

Klimaatmodellen voorspellen verergering van extreme gebeurtenissen, zoals droogte, intense neerslag en hittegolven. Maar de projecties van de verschillende huidige modellen overlappen elkaar niet altijd. De verbetering van deze modellen is essentieel om besluitvormers betrouwbare instrumenten te kunnen bieden om de watervoorraden beter te beheren, maar ook om de mondiale terrestrische koolstofbudgetten te bepalen.

Het STEREO-project SAT-EX heeft in deze context aanzienlijke resultaten opgeleverd, resultaten die rechtstreeks kunnen worden gebruikt door de hele wetenschappelijke gemeenschap die geïnteresseerd is in klimaat en in het bijzonder door experts die gespecialiseerd zijn in klimaatmodellering.

Ik roep alle belanghebbenden op om de klimaatactie op te voeren en te investeren in robuuste aanpassingsmaatregelen om de duurzaamheid van water te waarborgen. Door de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C zal de wereld in een veel betere positie verkeren om de watercrisis waarmee we allemaal zullen worden geconfronteerd, te beheersen en te overwinnen.

António Guterres, Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties

Zoek in het verleden om de toekomst te voorspellen

Hoofddoel van het SAT-EX-project was was het bestuderen en kwantificeren van de klimaatfactoren die de groei van 's werelds vegetatie beperken, zodat de impact van klimaatverandering op ecosystemen voorspeld kan worden. Het team bestudeerde een enorme hoeveelheid satellietgegevens, niet minder dan 30 jaar consistente opmetingen van cruciale milieu- en klimaatvariabelen.

Dankzij dit monnikenwerk konden ze de processen achter klimaatextremen blootleggen, de schaal (zowel in ruimte als tijd) waarop ze werken ontdekken en inzicht verwerven in hun impact op de terrestrische biomassa. Archiefgegevens zijn ook een observationeel referentiekader voor het beoordelen van de kraacht van klimaatmodellen om klimaatextremen en vegetatiedynamica weer te geven.

Water, de eerste limiterende factor

De belangrijkste klimaatfactoren die de vegetatie beïnvloeden, zijn de beschikbaarheid van water, zonne- en atmosferische straling en luchttemperatuur. SAT-EX-onderzoekers konden aantonen dat de beschikbaarheid van water de belangrijkste factor is voor plantengroei voor bijna tweederde van alle continentale vegetatie.

De meeste tropische en hooggelegen gebieden worden voornamelijk beperkt door straling of temperatuur.

Dit belang van de beschikbaarheid van water voor het grootste deel van de wereld is duidelijk opvallender dan wat eerder werd gemeld en wordt versterkt door het lange geheugen van bodemvocht. Neerslag kan inderdaad de vegetatiedynamiek beïnvloeden die meer dan drie maanden later optreedt, vooral in semi-aride gebieden.

De resultaten benadrukken ook de zeer complexe relaties tussen klimaat en vegetatiedynamiek. Dat de vegetatie in de wereld zo afhankelijk is van de beschikbaarheid van water suggereert dat vegetatie, op een groot deel van de continenten, de veranderingen kan imiteren in de beschikbaarheid van water als gevolg van klimaatverandering. De gevolgen kunnen aanzienlijk zijn voor ecosystemen op gemiddelde breedtegraden, waar de komende decennia minder neerslag zou gaan vallen.