Dit beeld toont de mangroves in de monding van de Casamance rivier in Senegal. Het werd genomen door de HRV-sensor aan boord van de SPOT 4 satelliet en heeft een resolutie van 20 m.
Het is een beeld in valse kleuren gemaakt met de waarden opgenomen in het midden-infrarood, nabij-infrarood en rood spectrum. Stedelijke gebieden zijn weergegeven in roze, water is blauw, vegetatie op het land in licht groen en mangrove in donkerder groen. Gebieden die worden weergegeven in het paars zijn gebieden die regelmatig overstromen.
Aardobservatie laat ons toe de evolutie van de mangroven op te volgen. Ze herbergen een immense biodiversiteit die bedreigd wordt door over exploitatie en verminderde neerslag
Mangroves zijn een vegetatievorm die voorkomen langsheen ondiepe en afgeschermde kustlijnen van de tropische gebieden, in intergetijdenzones zoals estuaria, delta's, lagunes en kustmeren.
Ze groeien in omstandigheden waar weinig andere vegetatievormen kunnen overleven: hoog zoutgehalte, beweeglijk substraat en een laag zuurstofgehalte. Mangrovebomen houden in deze vijandige omgeving stand door middel van fysiologische aanpassingen zoals luchtwortels, die hen een aantal unieke eigenschappen geven.
Mangroven zijn fragiele ecosystemen die beschermd dienen te worden, aangezien ze een cruciale ecologische en socio-economische rol vervullen.
Mangroven beschermen en stabiliseren de kustzones
Dankzij hun luchtwortels voorkomen mangroven kusterosie en vormen ze een effectieve barrière tegen winden, golven en zeestromingen. Ze beschermen de kusten en hun bewoners dus tegen cyclonen, stormen en tsunami's. Doordat ze het sediment stabiliseren, beschermen ze ook de koraalriffen, het zeegras en de navigatieroutes tegen verzanding.
Mangroven zijn reservoirs van voedsel en grondstoffen
Mangroven bieden unieke omstandigheden en habitats die door een heel groot aantal diersoorten worden gebruikt: zoogdieren, reptielen, amfibieën, vogels, en in het bijzonder vissen, krabben, garnalen en mollusken, waarvoor de mangroven ideale voortplantingsplekken zijn. Mangroven vormen weliswaar slechts 0,4% van de totale bosbedekking op aarde, maar zijn wereldwijd essentieel voor de levenscyclus van de meeste commerciële vissoorten.
Mangroven vormen in hun rol als uitzonderlijke dierenreservaten een belangrijke bron van proteïnen voor de erg talrijke kustbevolking, en dan vooral in ontwikkelingslanden. Hier leveren ze tegelijkertijd ook bouw- en brandhout, veevoer en medicinale planten die essentieel zijn voor hun levensonderhoud.
Mangroven worden bedreigd
De voortdurende bevolkingstoename in de kustgebieden zorgt voor een zware druk op deze fragiele ecosystemen. Veel mangrovegebieden worden verwoest voor andere grondgebruiksvormen, zoals het rijstbouw of zoutwinning, aquacultuur of vastgoedontwikkeling.
De neerslagafname die de afgelopen 20 jaar werd waargenomen, draagt extra bij aan de teloorgang van mangrovewouden, aangezien deze nood hebben aan relatief hoge neerslaghoeveelheden.
Bijgevolg zijn de laatste 30 jaar wel 3 miljoen hectare mangroven verdwenen. In 2010 bedroeg het totale oppervlak aan mangroven nog slechts 15,6 miljoen hectare.
Voor de bescherming van mangroven is het noodzakelijk diepgaand inzicht te hebben in de ecosystemen en hun ruimtelijke opdeling. Sinds 15 jaar speelt ook teledetectie een belangrijke rol in de studie van mangroven, waardoor we nu beschikken over een nagenoeg compleet overzicht op mondiaal niveau van de situatie van deze ecosystemen.