Kustontwikkeling
Zo’n 60 % van de wereldbevolking leeft op minder dan 100 kilometer van de kust op slechts 10% van ‘s werelds landoppervlakte. Kustgebieden zijn zeer toegankelijk, waardoor ze centra van menselijke activiteit zijn geworden, waar mensen leven, hun ontspanning en hun bestaansmiddelen vinden. Mensen hopen zich op in een zeer smalle strook land. Dit is ook de voorkeursplek voor urbanisatie.
Azië springt eruit, aangezien het driekwart van de wereldbevolking huist in de zogeheten low elevation kustgebieden. Het doorzetten van de huidige verstedelijking zal steeds meer mensen aantrekken. Met name China’s exportgedreven economische groei wordt in verband gebracht met intensieve migratie naar de kust toe.
Azië bevat enkele van de rijkste en meest uitgestrekte tropische kust- en mariene ecosystemen ter wereld. Zijn groeiende kustbevolking en de dynamische economische groei oefenen echter enorme druk uit op zijn kustecosystemen. Naar schatting wordt zo’n 70% bedreigd. Vooral mangrovewouden zijn in gevaar.
De aan de kust gelegen boomtown Shenzhen, China, een van ‘s werelds snelst groeiende steden - Bron
Bevolkingsdichtheden - Bron: ReliefWeb
Mangrovewouden
Mangrovewouden zijn zouttolerante, altijdgroene bossen die worden aangetroffen langs beschutte kusten in de tropen en de subtropen.
Ze worden gekenmerkt door lage boomdiversiteit, bijna uitsluitend mangroves die goed zijn aangepast aan hun zoute en moerassige habitat doordat ze ademwortels hebben. Deze unieke ecosystemen verschaffen een toevluchtsoord voor wilde dieren; bescherming voor koraalriffen, zeegrasbedden en scheepvaartroutes tegen dichtslibben; en voorzien in habitats, paaigronden en voedingsstoffen voor een verscheidenheid aan vis en schaaldieren. Men schat dat 90% van alle mariene organismen een deel van hun leven in mangrovesystemen doorbrengen.
Van ‘s werelds geschatte 15 miljoen hectare mangrovewoud bevindt zich 40% in Azië, waarvan de helft alleen al in Indonesië.
Verspreiding van mangrove - Bron
Economische voordelen
Miljoenen vissers, landbouwers en anderen hangen af van mangrovewouden als een bron van hout, medicinale planten en voedsel. Als een kweekhabitat zijn ze van cruciaal belang voor de gezondheid van de offshore visserij.
Mangrovewouden helpen kusterosie te vermijden en te verminderen, en beschermen nabijgelegen gemeenschappen voor de effecten van wind, golven en waterstromen.
Snel aan het verdwijnen
Vanwege de locatie verdwijnt jaarlijks 1 à 2 % van de mangrovewouden, een snelheid die nog hoger ligt dan de verwoesting van de tropische regenwouden. Tussen 1980 en 2005 is reeds zo’n 20% van de mangrove op aarde verdwenen: de grootste verwoesting vond plaats in Azië, waar 1,9 miljoen hectare verloren is gegaan. Algemeen gezien werd meer dan 50% van de mangrovegebieden verwoest in de meeste landen van de Azië-Stille Oceaanregio.
De hoge bevolkingsdruk in de kustgebieden heeft ertoe geleid dat veel mangrove werd omgezet tot andere vormen van landgebruik. Mangroves worden het meest bedreigd door de houtkap voor timmerhout en houtskool, onroerend goed, omzetting naar gronden voor toerisme en garnaalteelt en vooral: het wegruimen van mangrove voor de landbouw (vooral oliepalmplantages en rijst).
Mangrove van zuidoost-Azië en oliepalmplantage - Foto van Emily Swaine
De gevolgen van het verlies van de mangrovewouden
Dit verlies zorgt er samen met de groeiende fragmentatie van mangrove voor dat hun levensvatbaarheid en de kwaliteit van de diensten die ze leveren erop achteruitgaat.
De vernietiging van mangrove is van invloed op de visindustrie. Wanneer mangrovewouden vernietigd worden resulteert dit vaak in een daling van de lokale visvangst.
Evenzo verhoogt het verlies van mangrovewouden de schade veroorzaakt door cyclonen. Als gevolg zijn reeds duizenden mensen omgekomen en is er ernstige schade toegebracht aan de infrastructuur. Surin Pitsuwan, de secretaris-generaal van ASEAN, meldde dat de kustgebieden van Birma aan de catastrofale cycloon Nargis van 2008 waren blootgesteld als gevolg van de vernietiging van ‘s lands mangrovewouden.
De groeiende druk van stedelijke en industriële ontwikkeling langsheen de kust zal er samen met de klimaatverandering en zeespiegelstijging waarschijnlijk voor zorgen dat bewoners meer en meer blootgesteld worden aan gevaren uit de zee.
Mangrovewoud dat werd geruimd voor de garnaalteelt - Bron
Mangrovehagedis - Bron
Bron
IJsvogel - Bron
De tsunani van 2004 in de Indische Oceaan
De tsunami van 2004 in de Indische oceaan, die zo’n 230.000 mensen het leven kostte, leverde het duidelijke bewijs dat mangrove gemeenschappen kan beschermen of op zijn minst een buffer kan maken tegen de ergste gevolgen van vloedgolven en stormen. In de gebieden met de meest intense tsunami-activiteit was verwoesting onvermijdelijk, maar in verder weggelegen gebieden waren andere omgevingsfactoren dan nabijheid van invloed op de schade veroorzaakt door de tsunami.
Een artikel in het tijdschrift Science toont aan dat gebieden die werden gedekt door kustwouden – zoals mangrove – opvallend minder beschadigd waren door de tsunami van 2004 dan gebieden zonder boomvegetatie. De auteurs van de studie gebruikten bij het vormen van hun conclusies satellietbeelden van voor en na de ramp van het Cuddalore District in Zuidoost-India en surveys op het terrein. De studie bevestigt eerdere laboratoriumexperimenten die hebben aangetoond dat 30 bomen per 100 vierkante meter de maximale stroming van een tsunami met wel 90% kunnen reduceren.
“Sinds de tsunami hebben we getracht de lokale gemeenschappen te helpen bij het heropbouwen van hun leven, en bij het herstellen van de kustvegetatie in de gebieden die werden getroffen door de tsunami in Aceh,” zegt Nyoman Suryadiputra van Wetlands International–Indonesia en coauteur van de studie. “Lokale gemeenschappen ondersteunen deze actie enorm aangezien ze inzien dat gebieden met intacte vegetatie minder getroffen waren.” - Bron: The Asian tsunami: a protective role for coastal vegetation. Science.
Bronnen
Mangrove atlas
Mangrove conservation
International Society for Mangrove Ecosystems(ISME)
The world’s mangroves – FAO forestry paper
Links
Envisat image of the Ganges Delta, harboring the world’s largest mangrove forest, the Sundarban
USGS International Program Mangrove Project
Deze pagina werd geschreven in 2009, als extra informatie voor de posterserie "10 years of Imaging the Earth"