Gepubliceerd op 24 januari 2006
Het 12600 ha grote nationaal park van Ichkeul bevindt zich in het noorden van Tunesië. Het omvat het Ichkeulmeer (9000 ha), de moerassen errond (3000 ha) en in het zuiden een 511 m hoog kalkmassief. Het meer en het moeras vormen een van de vier belangrijkste humide zones van het westelijk mediterraan bekken. Ze herbergen een bijzondere aquatische vegetatie die miljoenen trekvogels tot voedsel dient. Het is tevens het laatste grote zoetwatermeer van Noord Afrika. Het ecologisch belang van het meer als overwinterplaats voor verscheidene trekvogels (eenden, ganzen, ooievaars, roze flamingo's,...) rechtvaardigt het feit dat het op drie internationale lijsten staat ingeschreven: in 1977 als Biosfeerreservaat (MAB-programma van UNESCO), in 1979 als site van het Cultureel en Natuurlijk Werelderfgoed van UNESCO en in 1980 als Watergebied van internationaal belang (Verdrag van Ramsar).
Sinds 1996 is het gebied ook erkend als een van de 34 werelderfgoedsites in gevaar. Het ecologisch evenwicht van de site werd namelijk danig verstoord door de constructie van drie stroomopwaarts gelegen stuwdammen in het kader van een groot mobilisatieprogramma om de kuststeden te voorzien van drinkwater en de landbouw van irrigatiewater. Doordat de toevoer van zoet water drastisch is gedaald, is de saliniteit van het meerwater sterk gestegen en heeft de typische zoetwatervegetatie (riet, zegge) plaats geruimd voor zoutminnende soorten die niet langer een aangepast onderkomen bieden aan bepaalde populaties van trekvogels. Dat fenomeen viel samen met een lange periode van droogte en men heeft tot in 2002 een onevenwicht in het ecosysteem van Ichkeul kunnen waarnemen.
Er werd een beheersplan voor het park opgesteld en verschillende maatregelen werden genomen om de flux van inkomend en uitgaand water van het meer te kunnen regelen. Die maatregelen hebben er samen met betere weersomstandigheden voor gezorgd dat het ecosysteem zich ten dele heeft kunnen herstellen en hebben geleid tot een schuchtere terugkeer van de trekvogels. Dit ontkracht de pessimistische vooruitzichten die eind jaren 1990 werden geponeerd betreffende de toekomst van Ichkeul en bewijst dat bepaalde ecosystemen kunnen regenereren wanneer de omstandigheden gunstiger worden.
Kleurencomposiet 3 (0.76-0.86 µm) -2 (0.63-0.69 µm) -1 (0.52-0.60 µm) / RGB van
ASTER gegevens van 14/11/2001 en 29/07/2005 (oppervlakte 11,4 x 20,0 km).
Credit: NASA/GSFC/METI/ERSDAC/JAROS and U.S./Japan ASTER Science Team.
De twee ASTER beelden hierboven illustreren de wijzigingen van het waterniveau en van de aquatische vegetatie tussen november 2001 en juli 2005 (het zou natuurlijk juister geweest zijn twee beelden van hetzelfde seizoen te vergelijken). Op dit soort kleurencomposiet is de vegetatie in het rood weergegeven, de naakte bodem in het oker en het water in het blauw. In 2005 is het niveau van het water hoger dan in 2001 en een groot deel van het meer is rood door de aanwezigheid van aquatische vegetatie.