Gepubliceerd op 2 oktober 2021
De Belgische microsatelliet PROBA-V werd in 2013 in een baan om de aarde gebracht om de continuïteit van het VEGETATION-programma te verzekeren. Dit grootschalige monitoringprogramma van het vegetatiedek op aarde was een gezamenlijk initiatief van België, Frankrijk, Italië, Zweden en de Europese Commissie. Het avontuur begon in 1998 met de lancering van het eerste VEGETATION-instrument aan boord van de SPOT-4-satelliet. Zijn tweelingbroer werd in 2002 gelanceerd op SPOT-5. Samen met PROBA-V hebben deze missies een ononderbroken tijdreeks van meer dan 22 jaar vegetatiegegevens van de hele wereld verzameld, een zeer indrukwekkende prestatie.
België heeft een sleutelrol gespeeld bij het goede verloop van het programma. Naast de financiering en het onderbrengen van het Centrum voor beeldverwerking VEGETATION (CTIV, dat later het multimissie distributieportaal van het CvB werd), was ons land de drijvende kracht achter de ontwikkeling van PROBA-V. Bovendien zijn zowel de satelliet als zijn payload "made in Belgium". Het is dan ook met grote trots dat wij de wapenfeiten van deze satelliet hebben opgevolgd, die stabiliteit, duurzaamheid en precisie combineert en die duizenden gebruikers over de hele wereld in staat heeft gesteld hun onderzoek te voeden.
Maar aan alle goede dingen komt een eind. Op 30 juni 2020, na zeven jaar trouwe dienst, bereikte PROBA-V het einde van zijn operationele leven. Het is een van de laatste Europese satellieten die zonder voortstuwing werden gelanceerd. Daardoor is het onmogelijk de baanafwijking van de satelliet te corrigeren en neemt de kwaliteit van de verkregen gegevens in de loop der tijd af. Sindsdien is PROBA-V echter doorgegaan met het leveren van gegevens met een resolutie van 100 m, 300 m en 1 km in experimentele modus, met de nadruk op Europa en Afrika. De kwaliteit van de gegevens is echter geleidelijk blijven verslechteren en het onvermijdelijke besluit is nu genomen om de activiteiten van het instrument per 31 oktober 2021 stop te zetten (met uitzondering van zeer beperkte en specifieke acquisities).
|
13 jaar geleden, ter gelegenheid van de 10e verjaardag van het VEGETATION-systeem, hebben wij in samenwerking met het Geomatics Laboratory van de UCL een reeks continentale posters gemaakt, afgeleid van de dagelijkse gegevens die tussen 1998 en 2008 werden opgenomen. Voor elk continent werden via onze website 5 kenmerkende kwesties gepresenteerd. |
Onze kleine (maar grootse) satelliet heeft zijn missie meer dan volbracht: ze zorgde voor toegang tot dagelijkse gegevens over de toestand van de vegetatie in de wereld totdat de Sentinel-3-satellieten van het Europese Copernicus-programma in een baan om de aarde werden gebracht. De eerste, Sentinel-3A, werd in 2016 gelanceerd en haar tweeling, Sentinel-3B, in 2018.
Maar de uitschakeling van het instrument betekent niet het einde van PROBA-V. Andere instrumenten aan boord, zoals de Energetic Particle Telescope (EPT), leveren nog steeds waardevolle gegevens, zoals stralingsmetingen die zeer nuttig zijn voor ruimteweervoorspellingen in het kader van het SSA Space Weather Service Network. De Belgische microsatelliet zal dus blijven bijdragen tot de ruimtewetenschap, hopelijk nog vele jaren lang. Bovendien zal het volledige wereldwijde operationele PROBA-V-archief, dat tussen 16 oktober 2013 en 30 juni 2020 werd opgenomen, vanaf begin volgend jaar worden herbewerkt om de gebruikers producten van de best mogelijke kwaliteit te leveren.