Wegwijs in remote sensing: Inleiding
Wat is remote sensing?
Remote sensing (ook wel teledetectie) dekt een zeer brede lading. Zo doen we bijvoorbeeld zelf aan remote sensing met drie van onze vijf zintuigen en van een sociaal standpunt gezien is dat een goede zaak. Zicht, gehoor en geur stellen ons in staat om een hele reeks informatie over onze omgeving te verkrijgen, die ogenblikkelijk te analyseren en te evalueren om ons gedrag optimaal aan te passen aan de situatie die we waargenomen hebben.
Een goed zicht, een goed gehoor, een goed reukvermogen zijn uiteraard noodzakelijk om de meest betrouwbare informatie mogelijk te krijgen, zonder die te vervormen (in termen van remote sensing spreken we over gevoeligheid en convolutie van de sensor ten opzichte van het uitgezonden signaal).
Dan komt de fase van analyse en opsplitsing van informatie: wat is de kleur van het voorwerp? Welke vorm heeft het? Wat is dat geluid achter de deur? Is er een brandlucht? Al deze informatie vergelijken we met wat we al hebben meegemaakt. Onze ervaringen zijn een leerschool die ons toelaat de omgeving optimaal te analyseren op basis van voorkennis.
En tenslotte komt het lastige probleem van de keuze van de juiste reactie: Wat moet ik doen als ik een brandlucht ruik? Begin ik te roepen of grijp ik naar een tuinslang?
Teledetectie maakt het mogelijk om eigenschappen van het aardoppervlak op afstand te observeren en analyseren. In de praktijk is de term teledetectie gereserveerd voor de waarneming van de aarde door middel van instrumenten aan boord van satellieten, vliegtuigen, drones of om het even welk platform in de lucht.
Dankzij de sensoren aan boord is het mogelijk om de energiestraling vast te leggen die de aarde uitzendt of weerkaatst. De weerkaatste energie komt van de zon of van de sensor zelf (bij radar).
De gebruikte sensoren laten niet alleen waarnemingen toe in het zichtbare deel van het spectrum, net zoals onze ogen, maar ook daarbuiten, wat het aantal waarneembare kenmerken aanzienlijk uitbreidt.
Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om bomen te onderscheiden van kruidachtige vegetatie, verschillende veldgewassen, verschillende soorten gebouwen, om het gehalte aan bodemvocht te schatten, om de fenologische toestand van planten op te volgen, om illegaal tankwassen op zee op te sporen of om grondbewegingen te meten.
De toepassingen van teledetectie zijn zeer divers: meteorologie, oceanografie, klimatologie, ruimtelijke ordening, voedselzekerheid, monitoring van het mariene en terrestrische milieu, biodiversiteit, ontbossing ... Een van de opmerkelijkste voorbeelden is het beheer van de humanitaire hulp tijdens natuurrampen (overstromingen, aardbevingen, aardverschuivingen, vulkaanuitbarstingen...).
Meer in het algemeen kan teledetectie veranderingen op het aardoppervlak (erosie, verstedelijking, terugtrekking van gletsjers) waarnemen. Technologieën zoals RADAR of LiDAR maken het zelfs mogelijk om de topografie van een plaats zeer nauwkeurig in kaart te brengen en grondverschuivingen te meten.
